Mi Ciudad

O 9 de Agosto de 1914 inaugurou oficialmente o servizo de tranvias en Vigo.No seu libro,Javier Mosquera publica un artigo sobre ese día:A inauguración oficial do tranvía foi definida polo Faro de Vigo como un paso máis,pero xigantesco que Vigo deu no camiño do seu incesante progreso. Ao once, ou poucos minutos máis,empezaron a saír das amplas cocheiras os coches destinados á inauguración oficial e nos cales tomaran asento os invitados ao acto.Ían estes coches adornados cos escudos de Vigo e España, con guirnaldas de flores e follaxe e con bandeiras e gallardetes coas cores de España,Galicia,Vigo e a Arxentina.O billete custaba cinco céntimos de peseta.O edificio das cocheiras centrais estaba no barrio das Travesas,aínda que en 1922 construiríanse unhas cocheiras auxiliares en Chapela,que se manterán en funcionamento ata que,no ano 1943, péchense definitivamente.En 1915 a compañía dispuña de sete liñas con oito automotores:
Liña 1: Pereiró-Praza de Urzáiz.
Liña 2: Bouzas-Estación.
Liña 4: Caños-Porta do Sol.
Liña 5: Ribeira-Cabral.
Liña 6: Picacho-Cabral.
Liña 7: Picacho-Os Caños.En 1926 inaugúrase a liña do ferrocarril Vigo-Baiona e,con ela,unha serie de edificios:
Un local para talleres e cocheiras na Ramallosa.
Cinco edificios de estación:Vigo,Coruxo,San Miguel de Oia(que en 1939,por non responder o tráfico á súa categoría,convértese en apeadeiro),Panxón e A Ramallosa.
Unha caseta de seccionamiento.
Nove alpendres de madeira nos apeadeiros:A Bouza,Xuncal,Muíños,Verdial, Hermida,Canido(que se converte en estación en 1939 ao suprimirse a de San Miguel de Oia),Prado,Patos e Nigrán.En 1925,por problemas economicos da empresa redúcense as liñas a catro con percorridos máis longos.
Liña número 1: Pereiró-Calvario.(No rótulo do tranvía figuraba a cifra en negro sobre distintivo branco).Paradas:Pereiró-Muíño-Cataboi-Travesas-Hospital Militar-Peniche-Vila Luz-Picacho-Porta do Sol-Urzáiz-Casa Branca-Calvario.
Liña número 2:Bouzas-Vos Caños.(A cifra era de cor branca sobre distintivo azul).Paradas:Bouzas-Fortuna-Coia-Adoitar-Peniche-Vila Luz-Picacho-Porta do Sol-Colón-Barxa-Río Barreiro-Calzada-Os Caños.
Liña número 3:Ribeira-Cabral(A cifra era amarela sobre distintivo vermello). Paradas:Ribeira-Mercado-Vitoria-Urzáiz-Casabranca-Choróns-Calvario-Seixo-Pardavila-Granxa-Cambeses-Cabral.
Liña número 4: Mercado-Chapela.(A cifra era vermella sobre distintivo amarelo).Paradas:Mercado-Vitoria-Banco de España-Río Barreiro-Calzada-Bela Vista-Os Caños-Muíño-Trapa-Riouxa-Chumba-Chapela.En 1941 instáuranse nove liñas que perdurarán,con lixeiras modificacións,até a desaparición dos tranvías na nosa cidade.Nestes anos sobe o prezo do billete e créase a tarifa única de 25 céntimos.O abono trimestral ascende a 22 pesetas e, ademais,funciona un servizo nocturno que custa o dobre dun billete normal,é dicir,50 céntimos.Este servizo nocturno iniciábase ao once da noite,con frecuencias de media hora nas liñas de Bouzas,Chapela,Cabral e Pereiró.As saídas do centro da cidade cara ao arrabalde eran á unha e media da madrugada.As liñas que empezan a funcionar:
Liña 1: Pereiró- Estación.
Liña 2: Bouzas-Os Caños.
Liña 3: Cabral-Ribeira.
Liña 4: Mercado-Os Caños.
Liña 5. Bouzas.Seixo.
Liña 6: A Florida-Chapela.
Liña 7: Ribeira-Seixo.
Liña 8: Travesas-Seixo.
Liña 9: Bouzas-Os Caños (esta liña tiña o mesmo percorrido que o número 2).O paso do tranvía pola rúa do Príncipe xa fora suprimido no ano 1932 e pola rúa do Areal suprimiríase en 1953.
O 26 de decembro de 1968,sendo alcalde Rafael Portanet,un a un os coches foron chegando á estación da Florida (as cocheiras de Travesas xa foran suprimidas para abrir a Avenida de Castelao).Nos cristais dos coches podíase ler a seguinte despedida:"Informamos aos nosos distinguidos clientes e ao público en xeral que, desde a media-noite do 31 deste mes os servizos por tranvía que efectuamos polas nosas liñas cesarán completamente.O anunciar esta triste medida,a cal étotalmente estraña aos nosos desexos,esta Compañía desexa expresar publicamente- ao público de Vigo,ao cal servimos durante máis de cincuenta anos- a gratitude polo amparo que durante este longo período dió cara aos servicicos de tranvía,unha gratitude que aínda debe ser máis extensa cara a aqueles usuarios que até o fin favorécennos coa súa elección.Un sinal de afecto pola nosa banda". Vigo, 26/12/68.A Compañía.Aos poucos os restos do tranvía foron desaparecendo da nosa cidade.As cocheiras de Travesas elimináronse para abrir a Avenida de Castelao.O trazado do ferrocarril Vigo-A Ramasolla usouse para crear a estrada que une Vigo coa Ramallosa derrubando para iso a estación da Florida.O único testemuño que segue en pé a dia de hoxe e que dá fé da existencia do tranvía en Vigo son as estacións de Canido,Coruxo,Panxón e A Ramallosa.
Esta estación intermedia,denominada técnicamente “de Oia- Toralla”,a seis quilómetros da Florida,fíxose “parar dar servizo á importante parroquia do primeiro nome e ás fábricas de cordelería e salgadura situadas no barrio do segundo nome”.A referencia era “Estación de Canido”.Trátase dun inmueble de menos de cen metros cadrados.
|
|


A queimada é unha bebida alcohólica tradicional galega propia da súa gastronomía. Elabórase a base de augardente queimada, con azucre, grans de café e limón. Atribúenselle facultades curativas, asemade, o seu consumo está rodeado de tradicións: mentres se elabora pronúnciase un conxuro para protexer contra meigallos e para escorrentar aos espíritos e demais seres malvados de quen a bebe.O ritual da preparación está dirixido a afastar os malos espíritos e as meigas que, segundo a tradición, asexan os homes e mulleres para tentar maldicilos, ben sexa por diversión, por vinganza ou por calquera outro motivo. Calquera ocasión é boa para realizar unha queimada: unha festa, reunións familiares ou de amigos. Tras a cea, na escuridade da noite (que é un dos mellores momentos para realizala), os comensais reúnense arredor do pote no que se elabora, preferibelmente coas luces apagadas, para animar os corazóns e estreitar os lazos de amizade. Un deles encárgase de darlle o toque final erguendo cun cazo o líquido en chamas e deixándoo caer pouco a pouco no recipiente mentres pronuncia o conxuro, o que crea un ambiente moi especial. As orixes da bebida son descoñecidos. Popularmente, á queimada atribúenselle orixes celtas, mais, segundo afirmou en 1972 o catedrático de prehistoria da Universidade de Santiago, Carlos Alonso del Real isto sería imposible, xa que a destilación do augardente en Galicia non pode ser anterior á introdución do alambique (de orixe árabe) a partir do século XII ou XIII, xa na Idade media. Así mesmo, sempre segundo Alonso del Real, o azucre de cana, un dos seus ingredientes fundamentais, tamén o introduciron os árabes na península ibérica (a difusión do seu equivalente de remolacha é moi posterior, correspondendo ás Guerras Napoleónicas) Isto levoulle a atribuírlle orixes medievais á bebida. Posteriormente, o antropólogo Xosé Manuel González Reboredo, afirmou que o consumo de augardente (normalmente sen queimar) era habitual na Galicia rural tradicional, onde tiña fama como medicamento contra o catarro e que nun momento dado -que el sitúa ao redor dos anos cincuenta do século XX- galegos residentes no exterior comezaron a tomar esta bebida nas festas ou despois das comidas. En xuntanzas deste tipo xurdiría o costume de acompañar o consumo da queimada de esconxuros compostos ex-profeso para o momento. Este costume espallouse tan axiña que xa no ano 1955 o oleiro mindoniense Perico Freire, creou o recipiente de barro cocido, con forma de tarteira e patas nos que se adoita preparar habitualmente.
HISTORIA DO CONXURO

O conxuro ou "esconxuro" tradicional da queimada foi inventado en Vigo en 1967 por Mariano Marcos Abalo para unha festa de xogos florais das moitas que entón tiñan lugar nun barco comisado amarrado no porto da cidade. En 1974 o seu creador engadiulle as referencias a Satán e Belcebú e comezou a representalo na discoteca Fausto da Cidade Olívica. Por esa mesma época, unha imprenta viguesa comezou a vender copias do esconxuro, inicialmente sen a súa autorización e logo pagando unha peseta por exemplar vendido, o éxito fixo que outras empresas comezasen a vender copias pola súa conta, sen ningunha autorización e sen citar o seu nome, o que pode contribuír á crenza de que o esconxuro era dun autor anónimo. No 2001, Mariano Marcos Abalo decidiu rexistrar a propiedade intelectual do esconxuro. COMO FACER UNHA BOA QUEIMADA II
Para facer unha queimada necesítanse os seguintes ingredientes: Augardente,azucar branco fino,cortizas de limón e algúns grans de café. Prepárase nun recipiente de barro no que se verte o augardente e o azucar,na proporción de 120 gramos,(unhas seis cucharadas)por cada litro de liquido.Engádense as mondas de limón e os grans de café.Remóvese e plántaselle lume,cun cazo no que anteriormente colocariamos un pouco de azucar con augardente.Moi amodo,achégase ao recipiente ata que o lume pase dun a outro.Remóvese ata que o azucre consúmase,esperamos removéndoo que as chamas que teñen unha cor azulado vaian perdendo esa cor,pois canto máis queimemos o augardente máis suave quedaranos.No mesmo cazo bótase un pouco de azucre,esta vez seco e colocándoo sobre a queimada móvese ata covertirlo en almíbar,que se verte sobre as chamas.Mentres se fai este proceso vaise recitando o conguro.CONXURO DA QUEIMADA

Bufos, curuxas, sapos e bruxas.
Demos maléficos e diaños, espíritos das nevaradas veigas.
Corvos, píntegas e meigas, feitizos das curanderas.
Podres canas esburacadas, fogar de vermes e de animalias.
Lume das almas en pena, mal de ollo, negros feitizos, cheiro dos mortos, tronos e raios.
Ladrido do can, anuncio da morte; fociño do sátiro e pé do coello.
Pecadora lingua da mala muller casada cun home vello.
Inferno de Satán e Belcebú, lume dos cadáveres en chamas, corpos mutilados dos indecentes, peidos dos infernais cus, bruado do mar embravecida.
Ventre inútil da muller solteira, miañar dos gatos en celo, pelo malo e sucio da cabra mal parida.
Con este cazo erguerei as chamas deste lume que se parece ao do inferno, e fuxirán as bruxas dacabalo das súas vasoiras, indose bañar á praia das areas gordas.
Oíde, oíde! os ruxidos que dan as que non poden deixar de queimarse na augardente quedando así purificadas.
E cando este brebaje baixe polas nosas gorxas, quedaremos libres dos males da nosa alma e de todo embrujamiento.
Forzas do aire, terra, mar e lume, a vós fago esta chamada: se de verdade tedes máis poder que a xente humana, aquí e agora, facede que os espíritos dos amigos que están fóra, participen connosco desta queimada.
CONJURO DE LA QUEIMADA EN CASTELLANO

Para hacer una queimada se necesitan los siguientes ingredientes:
Aguardiente,azucar blanco fino,cortezas de limón y algunos granos de café.
Se prepara en un recipiente de barro en el que se vierte el aguardiente y el azucar,en la proporción de 120 gramos,(unas seis cucharadas)por cada litro de liquido.Se añaden las mondas de limón y los granos de café.Se remueve y se le planta fuego,con un cazo en el que anteriormente habremos colocado un poco de azucar con aguardiente.Muy despacio,se acerca al recipiente hasta que el fuego pase de uno a otro.Se remueve hasta que el azúcar se consuma,esperamos removiéndolo que las llamas que tienen un color azulado vayan perdiendo ese color,pues cuanto más quememos el aguardiente más suave nos quedará.En el mismo cazo se echa un poco de azúcar,esta vez seco y colocándolo sobre la queimada se mueve hasta covertirlo en almíbar,que se vierte sobre las llamas.Mientras se hace este proceso se va recitando el conguro.


Fotos:
Jose De Castro"Olano"
CURVA SAN GREGORIO-TOMAS ALONSO(1920)
Ribeira do Berbes 1885
PASEO ALFONSO.VERAN 2010
BATEAS RANDE
MONTE DA GUIA
CANGAS
RUA PIZARRO
PANORAMICA DENDE O CASTRO
BAHIA DE VIGO E CONCELLO
CANGAS DO MORRAZO
PANORAMICA DENDE A HERMIDA DA GUIA
RIA DE VIGO DENDE MONTE ALBA
ANTIGA PANIFICADORA
PRAZA DE ESPAÑA
SIRENO PORTA DO SOL
PRAIA DO VAO
PRAIA DO VAO

Nos últimos vinte anos Vigo perdeu dezasete pantallas de exhibición cinematográfica e actualmente tres cinemas con 24 salas sustentan a oferta comercial.As oito pantallas das que dispuña Cinebox no Centro Comercial Praza Eliptica de Vigo son a última incorporación á lista de peches de salas de proxección comercial en Vigo. O cesamento de actividade deste complexo é moi significativo, porque supón unha terceira onda de crise na sétima arte. A primeira acabou con case todos os cinemas tradicionais situados en grandes salas de espectáculos. A segunda cebouse cos multicines que se puxeron de moda nos anos 70, e agora chega a crise das grandes empresas de exhibición que poboan os centros comerciais e baleiran as cidades.Recordo con nostalxia,os cinemas da minha epoca nos anos 60.O cinema Niza,que estaba na rúa Mª Berdiales.Era de sesión continua: Puñan dúas películas que se ían repetindo desdede as 3 da tarde até as 10 da noite,pero a partir das 10 da noite, o prezo baixaba a 2,50 pesetas. Todo un clásico para os nenos da epoca. Logo no seu lugar cando o pecharon edificouse, o hotel Niza.Que logo tamén se pechou.Ou o Cinema Palermo,no Calvario, no que había mais piollos que espectadores ou do Cinema Radio na C/Magallanes esquina Mª Berdiales,o Cinema Vigo en López de Neira á beira da cafeteria as Vegas,o Cinema Ronsel no barrio casablanca, o teatro Tamberlick que acolleu as primeiras proxeccións cinematográficas da cidade,o Odeón,o Cinema Fraga á beira da discoteca Nova Olimpia,sen esquecer ao cinema Prata situado nas Galerías Park na rúa Urzaiz,o Rosalia de Castro e algún mais que se me queda no tinteiro.
Os expertos na historia moderna do urbanismo vigués sinalan ao cinema Royalty (na esquina de Velázquez Moreno con Marqués de Valladares) como a primeira sala estable que comezou a funcionar en Vigo.

A imaxe realizada por Pacheco do cinema Royalty no ano 1930.En 1908,o propietario dunha sala de proxeccións en Teis obtén o permiso do Concello para instalar un cinematógrafo en Vigo co nome inicial de Salón Vigués. No ano 1916 pasa a chamarse Cinema Royalty e a pesar de que no expediente do edificio figura o arquitecto Álvarez Reyero, as características do edificio indican que é obra do arquitecto francés de orixe polaca Michel Pacewicz. Co inicio da ditadura o cinema pasou a chamarse Cinema de Vigo, nome que mantivo até comezos dos anos sesenta, cando foi derrubado.Segundo o arquitecto e estudioso da historia dos cinemas vigueses José Antonio Marín Curty, a primeira proxección en Vigo tivo lugar no Tamberlick en abril de 1895, aínda que por aquel entón chamábase Teatro Circo. E é que aínda que o Royalty foi o primeiro cinema estable, no Tamberlick e no Rosalía de Castro (que se incendiou en 1910, onde hoxe está o Centro Cultural Caixanova), xa se proxectaban películas bastante antes, pero de forma eventual.
O cinema Odeon abriu as súas portas a mediados de 1917.Situado no ángulo das rúas Urzáiz, Magallanes e Gil.En 1965 o cinema Odeón deixa de emitir películas e o edificio atópase sen actividade e valado.En 1969 tramítase o permiso de demolición da sala, instada pola S.A. Construcións Inmobiliarias SACI, con sede social en Gran Vía, 4, Bilbao. A solititud xustificábase pola necesidade de construír un alto e gris edificio para a instalación dun Banco e vivendas. Así, o que agora é o BBVA, ten a dubidosa honra de ser o responsable de privar aos vigueses de dous dos seus edificios máis emblemáticos executando a demolición do edificio Rubira e o cinema Odeón en apenas tres anos de diferenza. Tras a perda do Odeón, aos poucos fóronse perdendo tamén outras salas ilustres da cidade, desaparecendo un patrimonio cinematográfico de indubidable valor histórico pra nosa cidade.

